برنامه ریزی

از کجا شروع کنم؟
- چگونه برنامه ریزی کنم؟
- از کجا باید شروع کنم؟
- چقدر وقت دارم؟
- .....
این روزها افکار خیلی ها درگیر چگونگی طراحی برنامه ریزی درسی شده است ؛ اما دوستان خوبم! نوشتن یک برنامه درسی منسجم و خوب، آن قدرها هم که تصور می کنید،سخت نیست؛فقط کمی دقت میخواهد؛
- برنامه ریزی درسی چیست ؟
- چرا برای مطالعه به برنامه ریزی نیازمندیم؟
- یک برنامه ریزی خوب چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
- چگونه می توانیم یک برنامه ریزی خوب را طراحی کنیم؟
وقتی ما در زندگی هدفی داریم و می خواهیم برای رسیدن به آن هدف،کاری انجام دهیم،ناگزیریم که مسیری را طی کنیم 0

انتخاب مسیر ورسیدن به هدف مورد نظر ما ،بسیار با اهمیت است؛چرا که هم می توانیم مسیر پر پیچ خم وانحرافی را انتخاب کنیم و هم بهترین مسیر را؛واین بستگی به میزان علاقه ما به آن هدف و خواسته مان دارد0
اگر هدف ما کمرنگ باشد،شدت و ضعف مسیر برای ما کم اهمیت است و انگیزه ای برای رسیدن ما را مشتاق نمی کند؛اما اگر هدف ما بسیار ارزشمند باشد،راه دوم را انتخاب می کنیم و برای رسیدن به آن از هیچ تلاش وکوششی دست بر نمی داریم و میدانیم که برای رسیدن به آن،سختی هایی رانیز باید متحمل شویم ؛بنابراین، شور وشوق رسیدن به هدف، انگیزه تلاش کردن را در ما زیاد می کند 0
انتخاب مسیر ،همان برنامه ریزی درست ومطلوب است؛یعنی اگر ما هدف مشخص و معینی داشته باشیم و آن هدف برای ما بسیار ارزشمند باشد،شور وشوق رسیدن به آن ،این انگیزه را در ما ایجاد می کند که چگونه برای پیمودن به بهترین نحو برنامه ریزی کنیم تا بهترین نتیجه را در راه رسیدن به هدفمان بگیریم؛بنابراین،«برنامه ریزیتنظیم راههای هدفمندبرای رسیدن به هدف است0»
بدون هدف، برنامه ررزی معنایی ندارد ؛همانگونه که بدون انگیزه،هدف نیز معنایی ندارد؛پس برای رسیدن به هدف ،ابتدا باید اهداف جزئی تر را طی کرد؛مثل پلکان یک پله که برای رسیدن به آخرین پله باید ابتدا از اولین پله شروع کرد 0
«طبق تحقیقات انجام شده ،یکی از ویژگی های بارز انسان ،قدرت تفکر واندیشه است0انسان در طول زندگی خود ،هرگز از تفکر و اندیشه جدا نبوده است وبا تفکر صحیح توانسته است به حل مسائل ومشکلات خود بپردازد و به رشد و تعالی نائل آید»؛بنابراین، در طراحی برنامه درسی می تواند با استفاده ازتفکر صحیح ،مسیر رسیدن به هدف خود را اانتخاب کند0در برنامه ریزی درسی می تواند به ردو صورت عمل کرد؛یا طراحی واستفاده از برنامه ای که هدفمند ،سازمان یافته ودقیق است که به شیوه منظم قابل اجراست و بر اساس زمانهای مشخص تنظیم واجرامی شود ،ویا براساس ذهنیت افراد شکل می گیرد و فرد با توجه به توانایی اش ،بدون در نظر گرفتن زمان مشخص شروع به مطالعه می کند و بر اساس نیاز خود ،به کارهای تفریحی و استراحت می پردازد ؛در هر صورت این به خود شما بستگی دارد هر شیوه ای را که با روحیه شما سازگار است ،برگزیده تا با اجرای آن ،بهترین وبیشترین نتیجه را به دست آورید و به هدف خود دست یابید 0در اینجا هدف ما اجرای نوع اول است0
آنچه در طراحی برنامه ریزی درسی مؤثر است:
نکاتی که در طراحی برنامه درسی خوب موثر است ، به شرح زیر است:
بررسی کتابهای درسی:
در انتخاب محتوای کتابهای درسی باید درباره مطالبی که در برنامه گنجانده می شود،تصمیم بگیرید. ابتدا همه کتابهایی را که باید مطالعه شود ، گردآوری کنید و درباره حجم انها ، سخت و آسان بودن آنها و مدت زمانی که به هر فصل و بخش اختصاص می یابد ، نظر دهید و تعیین کنید که به هر کدام در طول روز ، هفته و ماه، می بایست چه مدت زمانی برای مطالعه اختصاص داده شود . توجه داشته باشید که در تنظیم وقت نباید فقط به کتابهایی که علاقه مندید، اهمیت دهید ؛ در این گونه موارد ، منطقی فکر کنید و برای کتابهایی که محتوای آنها سخت تر است،زمان بیشتری را برای مطالعه در نظر بگیرید .
از کجا شروع کنیم:
برای جلوگیری از سردرگمی باید بدانیم که از کجا باید شروع کنیم ؛ یعنی وقتی کتابهای مورد نظر خود را سبک و سنگین کردیم و مدت زمان لازم را برای مطالعه را به آنان اختصاص دادیم،می بایست تعیین کنیم که ابتدا از چه کتابهایی شروع کنیم. بعضی از افراد از کتابهای سخت شروع می کنند تا به کتابهای آسان برسند. بعضی دیگر از کتابهای آسان به مشکل شروع می کنند و بعضی دیگر ترجبح میدهند که کتابهای آسان و مشکل را با هم بخوانند؛ در هر صورت ، اینکه یک کتاب را تا آخر می خوانید و بعد سراغ کتاب دیکری می روید و یا برنامه روزانه شما متنوع است و فصلهای از چند کتاب را برای مطالعه روزانه خود انتخاب می کنید، یک مسئله شخصی است و بستگی به عادت مطالعه شما دارد. آنچه در اینجا اهمیت دارد ، این است که سعی کنید درسهای مشکل را به ساعتهایی که احساس می کنید بهتر می توانید بخوانید و بازدهی بیشتری دارید، اختصاص دهید و درسهای آسانتر را به روزهای دیگر موکول کنید؛ همچنین ترتیب کتابهایی که برای مطالعه انتخاب می کنید، می بایست به گونه ای باشد که در حین مطالعه و یادآوری مطالب در انها تداخل ایجاد نشود.
جایگاه هر درس را مشخص کنید و تعیین کنید که ابتدا چه تکالیفی را انجام دهید، بهتر است و چه تکالیفی را با تاخیر انجام دهید، برایتان مشکلی پیش نمی آید.
انعطاف پذیری
برنامه درسی را طوری طراحی کنید که امکان تغییر در آن باشد تا هنگام اجرای آن اگر احساس کردید که برنامه خیلی راحت و آسان و یا خیلی سخت و فشرده است، بتوانید نواقص آنرا برطرف کنید و با نظارت و بازنگری به ساماندهی مجدد آن بپردازید؛ چرا که انرژی شما در برنامه ریزی سخت و فشرده بزودی هدر می رود و توان ادامه برنامه را نخواهید داشت و در برنامه ریزی راحت و آسان، مدت زمانی را که باید به مطالعه می پرداختید، هدر می دهید و در واقع حداکثر استفاده را از حداقل زمان نمی کنید و ممکن است که برای ادامه مطالعه، وقت کم بیاورید؛ بنابراین ، برنامه را به گونه ای طراحی کنید که امکان تغیرات لازم در آن امکان پذیر باشد.